Multimodal Taşımacılığı: Tek Kontratla Tüm Dünyaya En Verimli Ulaşım
Multimodal taşımacılık, bir yükün en az iki farklı taşıma modu (deniz, demir, kara, hava, boru hattı) kullanılarak tek bir kontrat ve tek bir lojistik operatörü sorumluluğunda taşınmasıdır. Intermodal taşımacılıktan farkı, yükün gerektiğinde konteyner dışına çıkarılabilmesi ve farklı tip yük birimleri (konteyner, treyler, dökme, proje kargo) ile çalışabilmesidir. 2025 yılında Türkiye, multimodal taşımacılığın bölgesel lideri konumundadır. İstanbul, Mersin, İzmir, Tekirdağ ve Filyos limanları ile Bakü-Tiflis-Kars demiryolu, Ro-Ro hatları ve Avrupa otoyol ağı sayesinde tek bir fatura ile Çin’den Güney Afrika’ya, Rusya’dan ABD’ye kadar her türlü yük taşınabilmektedir.
Multimodal taşımacılığın avantajları şunlardır:
- Tek kontrat – tek sorumlu: Müşteri onlarca firma yerine sadece bir operatörle çalışır.
- En optimum rota ve maliyet: Uzun mesafe deniz/demiryolu, kısa mesafe karayolu, acil kısım hava kombinasyonuyla %30-50 tasarruf.
- Esneklik: Konteyner dışı yükler (proje kargo, dökme, sıvı) de aynı sistem içinde yönetilebilir.
- Karbon ayak izi optimizasyonu: Yeşil rota planlaması ile %65’e varan emisyon azaltımı.
- Gümrük ve belge kolaylığı: Tek FIATA Multimodal Transport Bill of Lading (FBL) ile tüm süreç yönetilir.
Türkiye’de sunulan başlıca multimodal çözümler:
- Çin → Mersin (deniz) → Köseköy (demiryolu) → Almanya (karayolu) 18-22 günde kapı teslim
- Rusya → Samsun (deniz) → Ankara (demiryolu) → Dubai (hava) 7-10 günde express multimodal
- Irak → İskenderun (karayolu) → Trieste (Ro-Ro) → İspanya (karayolu) tır aktarmasız
- Proje kargo multimodal: Hindistan → İzmir (heavy-lift gemi) → Çandarlı (demiryolu) → Romanya (SPMT karayolu)
- Soğuk zincir multimodal: Peru → İstanbul Havalimanı (hava) → Halkalı (reefer tren) → Polonya (reefer tır)
2025 Türkiye multimodal verileri:
- Yıllık 2.2 milyon TEU multimodal taşıma hacmi
- 300’den fazla düzenli multimodal hat
- FIATA Türkiye üyesi firmalar tarafından verilen FBL sayısı %400 artmıştır
- İstanbul Havalimanı + Marmaray + Ro-Ro kombinasyonu ile “Hava-Deniz-Demiryolu-Karayolu” 4 modlu tek kontrat uygulaması dünyada ilk 5’te
Gelecekte multimodal taşımacılık daha da akıllı olacaktır. 2026’da devreye girecek yapay zeka destekli rota optimizasyon sistemleri, blockchain tabanlı tek dijital FBL ve otonom aktarma terminalleri ile süreç %40 daha hızlı hale gelecektir.
Sonuç olarak, multimodal taşımacılık günümüzün en gelişmiş lojistik çözümüdür. Tek kontratla tüm taşıma modlarını en verimli şekilde birleştirerek maliyet, zaman ve çevre avantajı sağlar. Türkiye’nin coğrafi konumu ve entegre altyapısı düşünüldüğünde, profesyonel bir multimodal operatörle çalışmak küresel tedarik zincirinde belirleyici üstünlük anlamına gelir.
